Η Συρία και η σκακιέρα του εμφυλίου (του Πάνου Χαρίτου)

Η

Πηγή: http://www.panosharitos.com/articles_det.asp?ID=783
Ημερομηνία δημοσίευσης:     12/5/2013

Έχουν συμπληρωθεί τρία χρόνια από την έναρξη του πολέμου στη Συρία κι αν υπάρχει ένα συμπέρασμα στο οποίο να μπορεί να καταλήξει κάποιος χωρίς να κινδυνεύει με διάψευση από τα τεκταινόμενα στο πεδίο, αυτό δεν είναι άλλο από το ότι, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα για το τι ακριβώς συμβαίνει.
Ποιός κερδίζει, ποιός χάνει, ποιός στηρίζει ποιόν και τέλος ποιός είναι ποιός σε έναν εμφύλιο που καταγράφει περισσότερες από 70.000 βεβαιωμένες απώλειες και 1.400.000 πρόφυγες στα γειτονικά κράτη.

Δυο χρόνια πριν, όταν η “αντιπολίτευση” αποκτούσε σώμα, μορφή κι εκπροσώπηση στη διεθνή κοινότητα πολλοί έσπευδαν να προβλέψουν το τέλος του καθεστώτος Άσαντ σε λίγους μήνες από τότε.Οι μήνες πέρασαν, μαζί τους και τα χρόνια κι Άσαντ ίσως να μην κερδίζει τον πόλεμο σίγουρα όμως δεν τον χάνει.
Αν επιχειρήσουμε να εκτιμήσουμε την κατάσταση στο πεδίο σαφέστατα και θα διακρίνουμε μια στασιμότητα. Οι περιοχές που είχαν καταλάβει οι αντάρτες, επανήλθαν σε μεγάλο βαθμό στον έλεγχο του στρατού.

Η εξήγηση για την ανατροπή αυτή επικεντρώνεται σε δυο σημεία:
1. Στον έλεγχο του εναέριου χώρου της Συρίας από της καθεστωτικές δυνάμεις (ως γνωστόν οι σύγχρονοι πόλεμοι κερδίζονται στον αέρα ασχέτως με την έκβαση των μαχών στο έδαφος).
2. Στον περιορισμό του ανεφοδιασμού των ανταρτών από τις ξένες δυνάμεις που τους ενίσχυαν με όπλα και πυρομαχικά.

Ο Άσαντ εξακολουθεί να έχει τη στήριξη της Ρωσίας, της Κίνας και βεβαίως του Ιράν.
Ο ανεφοδιασμός του συνεχίζεται ανελλιπώς και μόλις προ ημερών το Ισραήλ ενημέρωσε την Ουάσιγκτον για την πρόθεση της Μόσχας να τον ενισχύσει με τους πυραύλους S300.

Στην αντίπερα όχθη η Ουάσιγκτον δέχεται πιέσεις για να σταθεί δίπλα στους αντάρτες δίνοντας όπλα και πυρομαχικά ωστόσο το ερώτημα που δυσκολεύονται να απαντήσουν είναι ποιούς αντάρτες να ενισχύσει…
Στέλεχος δυτικών υπηρεσιών ασφαλείας ανέφερε πρόσφατα ότι, “στην περιοχή δραστηριοποιούνται τόσες πολλές και διαφορετικές ομάδες ενόπλων σε βαθμό τέτοιο, που να καθιστά αδύνατη μια ασφαλή εκτίμηση για το ποιός ανήκει που, τι ακριβώς ελέγχει, και από ποιόν δέχεται εντολές”.

Οι ένοπλες ομάδες στο πεδίο χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες.

1.Σε εκείνους που δηλώνουν μέλη του FSA Ελεύθερου Στρατού της Συρίας (ΕΣΣ) και δεν έχουν καμία δομή, ούτε υπάρχει μια κεντρική διοίκηση που να σχεδιάζει και να εκτελεί.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, το μόνο υπαρκτό σχήμα που εμφανίζει ο ΕΣΣ είναι αυτό της πολιτικής εκπροσώπησής του στο εξωτερικό ενώ ακόμα κι εκεί οι συμμετέχοντες από διαφορετικές φράξιες, ουκ ολίγες φορές ήρθαν στα χέρια μπροστά στα έκπληκτα μάτια των ξένων διπλωματικών αποστολών.

2. Το δεύτερο ισχυρότερο τμήμα ενόπλων που καταγράφεται στο πεδίο είναι εκείνο των μαχητών στο πλαίσιο της Τζιχάντ (ιερός πόλεμος) κι έχουν στρατολογηθεί από διαφορετικές ομάδες που αποτελούν παρακλάδια της Αλ Κάιντα με αιχμή του δόρατος την οργάνωση Al-Nusra Front. Μάλιστα η έλλειψη πυρομαχικών και όπλων στις τάξεις των άλλων ομάδων έχει οδηγήσει τις 2 τελευταίες εβδομάδες σε αύξηση των μαχητών που σπεύδουν να ενταχθούν στην εν λόγω οργάνωση.

3. Πέραν αυτών υπάρχει και μια ακόμα κατηγορία ενόπλων οι οποίοι κινούνται προς ίδιον όφελος εκμεταλευόμενοι τις συνθήκες. Πρόκειται για εγκληματικές ομάδες που έχουν ως στόχο ληστείες ή απαγωγές και περιστασιακά πολεμούν με τη μια ή την άλλη πλευρά.

Οι ξένες δυνάμεις που εξακολουθούν να ενισχύουν τους αντικαθεστωτικούς είναι κυρίως το Κατάρ του οποίου η εξωτερική πολιτική είναι δύσκολο να ερμηνευθεί.
Ξόδεψε εκατομμύρια δολάρια στη Λιβύη επενδύοντας στην επόμενη ημέρα, ενισχύουν με μεγάλα ποσά τη Χαμάς στη Γάζα και στηρίζουν όλες ανεξαιρέτως τις ομάδες στη Συρία ειδικότερα όμως τα τμήματα του Ιερού Πολέμου (τζιχάντ).
Κρίνοντας από το μέγεθος της χώρας θα ήταν εξωπραγματικό να υποθέσουμε ότι, το Κατάρ προσβλέπει σε έναν ηγετικό μελλοντικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι, έχουν πολλά λεφτά και επενδύουν αρκετά εξ αυτών στην αναδιαμόρφωση συνόρων και ισορροπιών στην περιοχή.

Η Σαουδική Αραβία έχει επίσης σημαντικό ρόλο στην κλιμάκωση των εχθροπραξιών τροφοδοτώντας με όπλα τον FSA (ΕΣΣ). Εδώ όμως τα αιτία είναι λίγο πιο ξεκάθαρα.

Για την ακρίβεια ο πόλεμος στη Συρία δεν έχει πολιτικό αλλά θρησκευτικό υπόβαθρο. Όπως πολύ σωστά επισήμανε και ο συνάδελφος Πωλ Ντενάχαρ, το Κατάρ και η Σαουδική Αραβία δεν φημίζονται για τις ιδιαίτερες σχέσεις τους με τις ανθρώπινες αξίες, την ελευθερία, τη δημοκρατία. Οι παραπάνω έννοιες αποτελούν απαγορευμένα πεδία για τις χώρες αυτές και σίγουρα δεν κόπτονται για τον εκδημοκρατισμό της Συρίας.

Η πραγματική αιτία του πολέμου στη Συρία έχει τις ρίζες της 1.300 χρόνια πρίν. Στη διάσπαση του Ισλάμ και στο διαχωρισμό του σε Σιίτες και Σουνίτες. Ο πόλεμος στη Συρία αφορά στη διατήρηση ή διάσπαση του Σιιτικού τόξου και του γεωγραφικού προσδιορισμού αυτών.

Στο πλαίσιο αυτό δεν θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί και ο ρόλος του Ιράν ή εκείνος της Χεζμπολάχ, δηλαδή της Σιιτικής οργάνωσης του Λιβάνου οι οποίοι συμμετέχουν ενεργά στην ένοπλη αντιπαράθεση.

Ο αριθμός των μαχητών που παίρνουν μέρος στις μάχες από πλευράς Χεζμπολάχ εκτιμάται σε κάποιες χιλιάδες (2.000 – 3.000 λέει το Ισραήλ).
Το Ιράν από την πλευρά του αν και δεν βλέπει δραματικές αλλαγές στις ισορροπίες στο πεδίο των μαχών – τουλάχιστον για όσο η δύση διατηρεί αποστάσεις – επιθυμεί παρόλ’ α’υτά να διασφαλίσει τη φυσική ύπαρξη του Άσαντ σε κάθε ενδεχόμενο.
Για αυτό και ο ρόλος της Χεζμπολάχ είναι να διατηρήσει εναλλακτικές οδούς διαφυγής για όταν και αν αυτό κριθεί απαραίτητο για το Σύρο πρόεδρο. Ακόμα κι αν χάσει την εξουσία ο Άσαντ θα πρέπει ο ίδιος να παραμείνει ζωντανός ώστε να εξακολουθήσει να ηγείται του ένοπλου αγώνα.Βεβαίως για να συμβεί αυτό θα πρέπει οι μαχητές της Χεζμπολάχ να εξοπλιστούν με όπλα αντίστοιχα της αποστολής τους…

Εδώ όμως τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο και το λόγο παίρνει το Ισραήλ.
Η κυβέρνηση του Τελ Αβίβ έχει καταστήσει σαφές ότι, δεν θα επιτρέψει να περάσουν στα χέρια της Χεζπολάχ όπλα που θα ανατρέψουν τη στρατιωτική ισορροπία στα βόρεια σύνορά τους.

Αιτιολογώντας τους δυο αεροπορικούς βομβαρδισμούς στη Δαμασκό την προηγούμενη εβδομάδα το Ισραήλ έκανε λόγο για μεταφορά όπλων από ή προς τις δυνάμεις της Σιιτικής οργάνωσης του Λιβάνου, δίχως ωστόσο να δίνουν άλλες πληροφορίες.
Από αξιωματούχους ασφαλείας στο Λίβανο αναφέρεται ότι πρόκειται για τους ιρανικού τύπου πυραύλους Fateh-110 (εδάφους-εδάφους, μέσου βεληνεκούς).
Η ίδια πηγή εκτιμά ότι, η μεταφορά είχε ως στόχο να ενισχύσει τη δράση των μαχητών της οργάνωσης στη Συρία και όχι τη φυγάδευσή τους στο Λίβανο.

Αυτό που επιβεβαιώνεται από τον τύπο στο Ισραήλ είναι πως, το Τελ Αβιβ ενημέρωσε την Ουάσιγκτον πριν τα χτυπήματα. Ο Λευκός Οίκος εκτιμά πως μια πιθανή πτώση του Άσαντ στην παρούσα φάση θα περιπλέξει την κατάσταση στη χώρα και φέρεται να έχουν ζητήσει από την κυβέρνηση Νετανιάχου προσεκτικές ενέργειες.

Η πτώση του Άσαντ σίγουρα δεν είναι προς όφελος ούτε του Ισραήλ. Το σενάριο της επόμενης ημέρας κάθε άλλο παρά γοητεύει μιας και αυτό χαρακτηρίζεται από την κάθοδο στα βόρεια σύνορά του, απροσδιόριστου αριθμού ενόπλων και ομάδων ταγμένων στην ισλαμική Τζιχάντ.Ωστόσο εδώ θα πρέπει να προστεθεί μια ακόμα παράμετρος.
Δεν γνωρίζω αν το Ισραήλ σκοπεύει πραγματικά να επιτεθεί στο Ιράν σε κάποια χρονική στιγμή. – Προσωπικά το θεωρώ παρακινδυνευμένο – αν όμως θα επιθυμεί να το πράξει τότε ίσως εκμεταλευτεί στη συγκεκριμένη περίοδο, μια ευκαιρία που του προσφέρεται σε στρατιωτικό επίπεδο.

Την αποδυνάμωση της Χεζμπολάχ στην παρούσα φάση και μέσω του εμφυλίου στη Συρία.
Ασχέτως των δηλώσεων του ηγέτη της οργάνωσης Χασάν Νασράλα περί απελευθέρωσης των κατεχομένων εδαφών στα υψίπεδα του Γκολάν, η Χεζμπολάχ δεν μπορεί να απειλήσει το Ισραήλ στην παρούσα φάση. Οι δυνάμεις της έχουν εμπλακεί στον εμφύλιο της Συρίας και θα ήταν αδιανόητο να ανοίξουν ένα ακόμα μέτωπο μακριά από το ήδη υπάρχον.

Το μόνο βέβαιο και προβλέψιμο εκ του ασφαλούς είναι πως το μέτωπο της Συρίας προμηνύει μεγαλύτερη ένταση με εμπλοκή περισσότερων πλευρών.

Τέλος αυτό που θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολο και δεν συγκεντρώνει τις πιθανότητες με το μέρος του είναι το εγχείρημα της Ουάσιγκτον μετά τη σύγκλιση με τη Μόσχα για να επιβάλουν τη συμφωνία εκκεχειρίας και ειρήνευσης που απέτυχε να προωθήσει ο Κόφι Ανάν ως ειδικός απεσταλμένος των Ηνωμένων Εθνών.

Ακόμα κι αν ο Άσαντ δεχθεί την απομάκρυνσή του, το μεγάλο πρόβλημα παραμένει ο έλεγχος των ένοπλων ομάδων της άλλης πλευράς.

Ένας από τους πλέον αγαπητούς Πέρσες ποιητές στην περιοχή ο Τζαλάλ Αλ Ντίν Ρούμι αναφέρει σε ένα ποίημά του ότι: “Η σιωπή είναι τη γλώσσα του Θεού, οτιδήποτε άλλο αποτελεί φτηνή μετάφραση”.

Δυστυχώς για το λαό της Συρίας οι μοναδικές στιγμές σιωπής είναι εκείνες που διαδέχονται το θάνατο…
Ο εμφύλιος στη χώρα θα έχει δρόμο, διάρκεια και πολλούς “σπόνσορες”…

Οι τίτλοι τέλους δεν χρειάζονται για να μάθουμε τον ηττημένο. Αυτός θα είναι ο λαός της Συρίας που επέτρεψε στη θρησκεία να μπεί ανάμεσά τους και να ορίσει τη μοίρα του.

Σχετικά με τον Συγγραφέα

Σχόλια

Η Σύνταξη

Kατηγορίες

Ιστορικό