Δυο κείμενα για τις τάσεις του ελληνικού μεταπολιτευτικού μυθιστορήματος

Δ

Στα δυο κείμενα που ακολουθούν, ο κριτικός λογοτεχνίας Βαγγέλης Χατζηβασιλείου (*), επιχειρεί να καταγράψει κάτι σημαντικό:  τις τάσεις και τα ρεύματα του μεταπολιτευτικού ελληνικού μυθιστορήματος και να το συνδέσει με τα τεκταινόμενα στο διεθνές σκηνικό.
Πολλά από τα στοιχεία που παρουσιάζονται, έχουν την προέλευση τους σε παλαιότερα δοκίμια του κριτικού και στα πιο πρόσφατα του που δημοσιεύτηκαν, συγκεντρωμένα σε ένα τόμο, με τον τίτλο Οδόσημα(1999). Οδόσημα που σημαίνει, όπως εξηγεί ο ίδιος, ένα σήμα κατεύθυνσης και προσανατολισμού του αναγνώστη στο τοπίο της ελληνικής πεζογραφίας. Ένα σήμα και όχι ένας συνολικός και ολοκληρωμένος χάρτης με καταγραμμένες όλες του τις λεπτομέρειες. Ένας χάρτης που μπορεί να ανασυνταχθεί, μένοντας ανοιχτός ως το τέλος. Μ’ αυτή την οπτική μπορούν να διαβαστούν κι αυτά τα δυο πρόσφατα κείμενα του.
Η κριτική εδώ λειτουργεί όχι με τη βιβλιοκριτική της διάσταση αλλά με την ιστορική, δηλαδή την αναζήτηση και καταγραφή συλλογικών λογοτεχνικών φαινομένων, με προβολές στο πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον. Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί ως εργαλεία ανάλυσης τα δίπολα:  συλλογικό-ατομικό και μοντερνισμός-μεταμοντερνισμός, δίπολα τεμνόμενα, μορφολογικά και θεματικά.
Η οπτική της ανάλυσης του δοκιμάζεται στο ζωντανό χρονικό πεδίο της μεταπολιτευτικής μυθιστορηματικής γραφής. Με άλλα λόγια, ο κριτικός δεν περιμένει να σιτέψουν τα λογοτεχνικά έργα για να ασχοληθεί εκ του ασφαλούς μαζί τους. Αντίθετα συνδιαλέγεται με το παρόν, τη λογοτεχνία της εποχής μας. Ρισκάρει μαχόμενος με το ουσιώδες. Κι αυτό είναι προκλητικά ενδιαφέρον και χρήσιμο, σε μια εποχή που κατακλύζεται από πληθώρα εκδόσεων με ζητούμενη την ποιότητα και τη σύγχυση παρούσα.

Θ.Τ.    12-3-09

(*) Ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου σπούδασε πολιτικές επιστήμες και οικονομικά. Τα πρώτα του κριτικά κείμενα δημοσιεύτηκαν στην Αυγή, Συνεργάστηκε ακόμη με την Πρώτη και την Καθημερινή  όπως και με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά. Από το 1991 είναι κριτικός λογοτεχνίας στην Ελευθεροτυπία. Το 1992 δημοσίευσε τη μονογραφία, Μίλτος Σαχτούρης: η παράκαμψη του υπερρεαλισμού (Εστία), το 1995 την ανθολογία (μαζί με την Ελισάβετ Κοτζιά): Σύγχρονοι Έλληνες πεζογράφοι 1974-1990 (Πατάκης) και το 1999 σειρά δοκιμίων με τον τίτλο: Οδόσημα (Καστανιώτης).

Σχετικά με τον Συγγραφέα

Τρυψάνης Θανάσης

Σχόλια

Kατηγορίες

Ιστορικό