AMEΡIKH –Τerra Incognita. Συμπληρωνονται εξη περιπου μηνες από την ομολογημενη δημοσια παγκοσμια οικον.υφεση και κριση.( σερνονταν αλλους δεκα μηνες στα κρυφα.)
Μια κριση που ξεκινησε εντυπωσιακα με βαρυγδουπες πτωχευσεις μεγαλων αμερικανικων τραπεζων, χρηματιστηριακων ιδρυματων και ασφαλιστικων κ.α επιχειρησεων παγκοσμιου βεληνεκους.
Για να επεκταθει ταχιστα στον υπολοιπο κοσμο, με εντεινομενο και ακατασιγαστο ρυθμο και ορμη εως και σημερα.
Παρα τα πρωτα σημαντικα μετρα αποτροπης της από τις διαφορες κυβερνησεις και την ενισχυση και υποστηριξη της παγκοσμιας οικονομιας με πολλα δις. δολλαριων, η κριση δεν φαινεται να περιοριζει την καταστροφικη της δυναμη, αλλα και την επεκταση της τοσο σε ευρος οσο και σε βαθος οικονομικο παγκοσμιως.( περνωντας απ’την εικονικη στη πραγματικη οικονομια.)
H ελευθερη οικονομικη πτωση κανει τον μεγαλοεπενδυτη Σορος να μην βλεπει ‘’πατο’’ στην πτωση των χρηματιστηριακων αγορων, τον προεδρο τoυ Fed Μπερνανκι να παραδεχεται πως δεν θα υπαρξει ανακαμψη πριν παρελθουν 3-4 ετη και τον πρωτοσυμβουλο του αμερικανου προεδρου Βολκερ να εκμυστηρευεται πως η τρεχουσα κριση μαλλον είναι χειροτερη από τη Μεγαλη Υφεση του μεσοπολεμου!
Μονο το 2008 μειωθηκαν οι αξιες στις διεθνεις χρηματιστηριακες αγορες κατά 50 τρις δολ.
Αποτελεσμα ολων αυτων είναι η πτωχευση εκατονταδων χιλιαδων μεγαλων αλλα και μικροτερων επιχειρησεων,(χρηματοπιστωτικων κ.α) σ’ολο τον κοσμο και η σοβαροτατη κριση της βαριας βιομηχανιας κατασκευης αυτοκινητων και όχι μονο.
Ο νεοεκλεγης προεδρος των ΗΠΑ υπεγραψε προ ολιγων ημερων νεα βοηθεια υψους 787 δις. δολλαριων ( περαν εκεινης αρχικα του Μπους των 700 δις.δολ.) για ενισχυση της αμερικ. οικονομιας, 22,5 δις. των οποιων κατευθυνθηκαν ως στηριξη του χειμαζομενου κλαδου της αυτοκινητοβιομηχανιας. Δεν περασε ουτε μηνας (παρ’όλα αυτά) και η παγκοσμιου βεληνεκους τραπεζα Citygroup αντιμετωπισε προβλημα επιβιωσης και αναγκασε τον Ομπαμα σε αναγγελια δευτερου πακετου στηριξης της αμερικ. οικονομιας υψους750 δις, μερικης κρατικοποιησηςτων κλυδωνιζομενων τραπεζων και υποσχεσης επι πλεον βοηθειας στις αυτοκινητοβιομηχανιες που ζητουσαν αμεσα άλλη τοση βοηθεια απ’ οση ειχαν ηδη παρει!
Στο μεταξυ το χρηματοπιστωτικο συστημα βρισκεται σε μηχανικη υποστηριξη παγκοσμιως, ενώ στις ΗΠΑ μια ακομη τραπεζα καταρρεει.Η μεγαλυτερη στην Αμερικανικη ιστορια.
Η( χρεοκοπια της) Washinghton Mutual της οποιας μετα από παρεμβαση των ομοσπονδιακων αρχων ολοκληρο το δικτυο καταστηματων της μεταβιβαζεται στη SP Morgan& Chase αντι 1,9 δις. δολ.
Την ιδια περιοδο ένα νέο σκανδαλο συνταρασει την Wall street. Προκειται για απατη υψους 50 δις. δολ.με εγκεφαλο τον πρωην επικεφαλης του αμερικ.χρηματιστηριου Μπερναρντ Μαντοφ! Η αποκαλυψη της οφειλεται χαριν στις επιμονες καταγγελιες (πολλων ετων) Ελληνοαμερικανου χειριστη μικρου ιδιωτικου επενδυτικου fund που επι τελους γινονται πιστευτες. Η συψη και ο εκφυλισμος του συστηματος στο αποκορυφωμα τους!
Τις ωρες που γραφονται αυτές οι γραμμες, η μεγαλυτερη παγκοσμιως αμερικανικη ασφαλιστικη εταιρια η ΑΙG, στην οποια εχουμε ξανααναφερθει στο παρελθον, πνεει τα λοισθια παρα την αρχικη στηριξη της λιγους μολις μηνες πριν απ’ την κυβερνηση Μπους με αρκετες δεκαδες δις. δολ.( 150) των αμερικανων φορολογουμενων που χαθηκαν διχως να αποτρεψουν τελικα την καταρευση της.
Το χειροτερο όμως ακουει στο ονομα General Motors. Tης μεγαλυτερης αυτοκινητοβιομηχανιας του κοσμου με τριαντα εργοστασια κατασκευης αυτοκινητων και ανταλλακτικων απανταχου της γης.Για την διασωση της τελευταιας, και φυσικα και της ΟPEL που της ανηκει, ο επιτροπος βιομηχανιας της Ε.Ε κ.Φερχοιγκεν εχει προγραμματισει ειδικη συνοδο οπου θα εξεταστουν τροποι και μεσα υποστηριξης της βιομηχανιας αυτοκινητων της Ευρωπης.Ηδη η ευρωπαικη τραπεζα επενδυσεων ανακοινωσε προγραμμα χορηγησης δανειων για το 2009 υψους 7 δις ευρω. Οταν τετοιες εταιριες κλονιζονται και αναζητουν αγωνιωδως στηριγματα μπορει κανεις να φανταστει γιατι ο μπαρμπα Σαμ εχει πιασει το κεφαλι με τα δυο χερια του και συλλογαται ταραγμενος!
Στο μεταξυ στα διεθνη χρηματιστηρια καιγονται καθημερινα δεκαδες δις.δολ. Η κατηφορα των δεικτων δεν λεει να σταματησει. Ουτε καν να ομαλοποιηθει καπως η κατάκορυφη κλιση τους. Η παγκοσμια ελλειψη εμπιστοσυνης αντι να υποχωρει εντεινεται.
Παρ’ ολες τις υποσχεσεις και τα μετρα των ανα τον κοσμο ηγετων για την αντιμετωπιση της κρισης, η οικονομια δεν ανακαμπτει. Οι μετοχες ολων σχεδον των μεγαλων επιχειρησεων παγκοσμιου βεληνεκους, εχουν χασει πανω απ’ το μισο ηδη της αξιας τους (που ειχαν μολις εξη μηνες πριν ). Οι δεικτες ανεργιας ακολουθουν και αυτοι αποτομη ανοδικη τροχια, με τον περιορισμο ως εκ τουτου της αγοραστικης δυναμης να ανακυκλωνει την υφεση κοκ.
Ο Ομπαμα συζητα τη δημιουργια μια κεντρικης bad-bank όπως ονομαστηκε, που θα συγκεντρωσει όλα τα τοξικα ομολογα, τις επισφαλειες μ’ αλλα λογια των τραπεζων (στεγαστικα κυριως δανεια και αλλα ) ετσι που να επιτρεψει την τραπεζικη πιστη να λειτουργησει ελευθερα στην αγορα από βαρη που καθηλωνουν κάθε καλη θεληση δανειοδοτησης.
Εν τω μεταξυ η ανεργια στην ηγετιδα χωρα του καπιταλισμου ( ΗΠΑ) με 3,5 εκατομ. ανεργους μονο το τελευταιο εξαμηνο, ξεπερασε κάθε οριο ισορροπιας του συστηματος βαζοντας φωτια στις ομορες περιοχες του ασφαλιστικου, κυριως όμως του συστηματος υγειας και προνοιας το οποιο στην Αμερικη δυστυχως είναι καθαρα ιδιωτικη υποθεση και εως και καθολου δημοσια. Με αποτελεσμα η κυβερνηση να πιεζεται να παρει προσθετα ‘’ακριβα’’(48 δις.δολ.) κοινωνικα μετρα για την προστασια μεγαλου πλεον αριθμου ανεργων, ( 35 εκατ. και βαλε ), που διογκουται συνεχως και που εχουν αμεση αναγκη υγειονομικης περιθαλψης.
Για το άλλο μεγαλο θεμα της στεγης και την αναγκαια δανειακη υποστηριξη, τα πραγματα δεν πανε καλα.Μπορουμε να φανταστουμε ποσο το παραπανω σκηνικο θα επηρεαζει την αγορα, τις τιμες, αλλα και τους ορους δανειοδοτησης των αμερικανικων νοικοκυριων. Η κυβερνηση Ομπαμα καθεται δυστυχως στην μια ακρη του προβληματος και προσπαθει να εμποδισει, όχι παντα με επιτυχια,τις δημοπρασιες κατοικιων από καθυστερουμενα δανεια. Αδυνατει επι του παροντος να ανατρεψει το γενικο κλιμα που θα επανεφερε τα πραγματα στα’’ ισια τους’’στην αγορα κατοικιας και εξαντλειται επι του παροντος στην πιεση των τραπεζων για μεγαλυτερη κι ευκολωτερη δανειοδοτηση, μειωνοντας τα διατραπεζικα επιτοκια δανεισμου στο 0,25% ( κανοντας ετσι το χρημα και τα δανεια ευκολωτερα και φτηνοτερα.)
Μ’αυτά και μ’αυτά το δημοσιονομικο ελλειμα των ΗΠΑ ανεβηκε σε δυσθεωρητα υψη. ( 1,75 τρις.δολ. ητοι στο 12% του ΑΕΠ.)
Επι του παροντος τα μειζονα θεματα παιζονται αλλου,( αναγκη τονωσης της ζητησης λεει ο Λορενς Σαμερς επι κεφαλης των οικονομ. αναλυτων του Λευκου Οικου.) και το δημ. ελλειμα, αναγκαιο κακο, θα αντιμετωπιστει σε ευθετο χρονο. (θα το μειωσει στο μισο μεχρι του τελους της θητειας του, υποσχεται ο Ομπαμα.)
Μεσα σ’ αυτό τον καταιγισμο αρνητικων, το μονο θετικο ισως είναι ο μαζικος, φοβικος επαναπατρισμος οικαδε των αμερικ. επενδυτικων κεφαλαιων, με αποτελεσμα την ισχυροποιηση του (κλονισμενου) αμερ. νομισματος παγκοσμιως (σε σχεση με το ευρω και το γιεν).
ΑΣΙΑ και χωρες του ΒRIC. Στον αντιποδα της Αμερικης το σκηνικο στις χωρες αυτές αν και παρομοιο είναι σαφως καλυτερο απ’ εκεινο των ΗΠΑ.
Η υφεση στις αναπτυγμενες και αναπτυσσομενες χωρες συγκρινομενη είναι διαφορετικου μεγεθους. Ο προηγουμενος (της κρισης) δεικτης οικονομικης αναπτυξης στο 7, 8, ακομη και 9 και ανω ( Κινα) ετησιως περιορισε τα αρνητικα στο μισο περιπου αυτης της αναπτυξης με ότι αυτό συνεπαγεται στα οικονομικα και κοινωνικα πραγματα μιας εκαστης.(χωρας). Ένα από αυτά με σημαντικη, αρνητικη επιπτωση ηταν και η χρηματιστηριακη κατρακυλα. Ο περιορισμος των εξαγωγων συνεπεια της παγκοσμιας κρισης δημιουργει μεγαλο δημοσιονομικο προβλημα. (απωλεια εσοδων,μειωση της παραγωγης και (αρα) της απασχολησης γενικως.)
Αυτό με τη σειρα του δημιουργει σοβαρα ζητηματα, αλλου όμως μεγεθους όταν αφορα πετρελαιοπαραγωγες χωρες ( Βραζιλια, Βενεζουελα, Ινδια, Ρωσια κα), οπου δηλαδη ο συντριπτικος ογκος του εγχωριου εισοδηματος προερχεται κυριως απ’τις εξαγωγες ενεργειακων υλων ( πετρελαιο, αεριο). Ο συνδιασμος πτωσης του ογκου εξαγωγων και χαμηλοτερων τιμων των ενεργειακων πρωτων υλων κανει εκρηκτικες τις διαστασεις του προβληματος συγκεντρωσης εσοδων. (η τιμη του bred μεσα σε ένα εξαμηνο επεσε στο 1/3 της προηγουμενης αξιας!)
Το ΑΕΠ π.χ της Ρωσιας θα συρρικνωθει κατά 20% με ορους δολ. φετος!
Στη μεγαλη εξαγωγικη χωρα την Ιαπωνια ο περιορισμος πωλησεων ( της μεγαλης γκαμας ) προιοντων εξαγωγης ( ιδιως των αυτοκινητων ), δημιουργησε πολλα και μεγαλα προβληματα στην οικονομια της.Ενα απ’ τα σημαντικοτερα είναι και το ελλειμα τρεχουσων συναλλαγων μετα 13 χρονια καθως διευρυνθηκε η ψαλιδα στο εμπορικο ισοζυγιο, (λογω της πτωσης των εξαγωγων που σημειωσαν καμψη 46,3%!!) Για να αποφυγει να δημιουργησει και επιπροσθετα στην εθνικη απασχοληση επελεξε να περιορισει εως και μηδενικα την παραγωγη αυτοκινητων στα εκτος της χωρας ευρισκομενα εργοστασια κατασκευης, μεταθετοντας την ανεργια στις χωρες φιλοξενιας τους.
Μπρος στην κοσμοπλημμυρα των εκατονταδων εκατομμυριων εργαζομενων στη Κινα, τα τριαντα εκατομμυρια των ανεργων της δειχνουν μικρο προβλημα. Δεν παυει ομως ο ραγδαια αυξανομενος ρυθμος τους να τρομαζει την οικονομικη και πολιτικη ηγεσια της που αναζητα τροπους αντιμετωπισης του φαινομενου.
Τα δημοσιονομικα, κυριως την πολιτικη προστατευτισμου του νομισματος της (Κινας) καταγγελει η νεα κυβερνηση Ομπαμα, καλωντας την να αφησει το νομισμα της να διαμορφωθει, ελευθερο από κρατικες παρεμβασεις στην αγορα.
Στο νου της εχει φυσικα το τεραστιο εξωτερικο εμποριο και τις τιμες διαμορφωσης των πωλουμενων κινεζικων, διεθνως ανταγωνιστικων, προιοντων.
Σε κάθε περιπτωση ο ρυθμος και ο ογκος της οικονομικης της αναπτυξης παρα τα προβληματα, την ανεδειξε προσφατα σε δευτερη μετα τις ΗΠΑ οικονομικη δυναμη του κοσμου εκθρονιζοντας την Γερμανια που κατειχε επαξια μεχρι χθες το ασημενιο μεταλλιο. Ακολουθουν η Ρωσια και η Ινδια, και επεται ανακαταταξεων συνεχεια.
Οικονομικη υφεση, χρηματοπιστωτικη κριση, ενδεια ζεστου χρηματος, αυξηση ανεργιας, περιορισμοι εισαγωγων και εξαγωγων, ελλειμα εσοδων και τασεις αυξησης του εξωτερικου δανεισμου είναι τα στανταρ περιπου προβληματα που χαρακτηριζουν με καποιες διαφορες, τις υπολοιπες ασιατικες χωρες, την Αυστραλια και την Βραζιλια ( BRIC ) επισης. Με την Τουρκια να είναι μαλλον σε χειροτερη θεση απ’ ολες, εξ αιτιας των κακων δεικτων σ’ ολους τους προαναφερομενους κρισιμους τομεις.
Εξαιρετικα εντυπωσιακη σε αντιθεση η κινητικοτητα της στον εξωτερικο τομεα, στην διπλωματικη παρεμβαση και αναπτυξη στενοτερων σχεσεων με τις χωρες του Ισλαμ (Συρια, Ιραν, Ιρακ) αλλα και την Ρωσια, το Ισραηλ, την Αρμενια, την Παλαιστινη, την Αμερικη και την Ευρωπη δευτερευοντως.
Κατι αναλογο σε μεγαλυτερο βαθμο συμβαινει και με την Ρωσια. Το υπουργειο εξωτερικων δειχνει να εκμεταλευεται συστηματικα, με ζηλευτη ετοιμοτητα το πολιτικο κενο της απουσιας των ΗΠΑ, λογω εκλογων, στα διεθνη πραγματα.
Οσο για την μεγαλη μαυρη ηπειρο την Αφρικη τι να πεις; 850 εκατομμυρια ανθρωποι στον πλανητη απειλουνται απ’ τον υποσιτισμο και περιπου 40 εκατ. πεθαινουν κάθε χρονο απ’ την πεινα. Το μεγαλυτερο ποσοστο απ τα φρικιαστικα αυτά νουμερα την αφορουν. Κονγκο και Σουδαν συμπληρωνουν τη λιστα του θανατου με 2 εκατ. νεκρους εξ αιτιας του πολεμου. Ενώ η περυσινη αυξηση των τιμων των τροφιμων, αυξησε σε επι πλεον 75 εκατ. το ποσοστο του πληθυσμου που ζει κατω απ’το οριο της πεινας.
ΕΥΡΩΠΗ. ( Ευρωπαικη Ενωση και ανατολικες και βαλκανικες, υποψηφιες για ενταξη, χωρες. )
Πριν απ’ όλα πρεπει να διακρινουμε την ουσιωδη διαφορα αναμεσα στην Ευρωπη και την Αμερικη οσον αφορα το κρατος προνοιας. Στην Αμερικη είναι από μικρο εως ανυπαρκτο, ιδιως στο τομεα της υγειας, ενώ στην Ευρωπη είναι χαρακτηριστικο στοιχειο της ευρωπαικης καπιταλιστικης κουλτουρας.
Η Ευρωπη των 500 περιπου εκατομμυριων καταναλωτων εχει λογω των αντιθεσεων στο εσωτερικο της, μεγαλες διαφορες ανα χωρα στους οικονομικους δεικτες που προ αναφεραμε. Υπαρχουν απ τη μια οι ανεπτυγμενες οικονομιες της κεντρικης, δυτικης και βορειας ευρωπης και οι αναπτυσσομενες του νοτου.
Τριτη κατηγορια είναι οι ανατολικες χωρες και οι περισσοτερες βαλκανικες, με το χασμα αναμεσα στην ευρωπη των 16 και των νεων κρατων-μελων της ανατ. Ευρωπης να διευρυνεται συνεχως από την εναρξη της κρισης. Τελευταιο ‘’θυμα’’μετα την Λετονια και την Ουγγαρια, η Ρουμανια, η οποια εστειλε σημα κινδυνου στις Βρυξελες.
Το τεραστιο ευρωπαικο τραινο των 27 και πλεον χωρων το κινουν δυο μεγαλες ντηζελαμαξες. Η Γερμανικη και η Γαλλικη. Με τις επιμερους αντιθεσεις απ’τις διαφορετικες εθνικες πολιτικες στοχους, και συμφεροντα που τις χωριζουν.
(Εντος ομως του χωρου των G7 την μεγαλυτερη επιδεινωση των οικονομ.προοπτικων θα την εχει η Γερμανια με 9,6% και εκτος των G7 η Ρωσια.)
Μπορει κανεις να φανταστει όταν εχουν ηδη σοβαρα προβληματα οι μεγαλες οικονομιες τι μπορει να συμβαινει στις μικρες. Εστω κι αν προσκαιρα και για ειδικους λογους δειχνουν οι τελευταιες αξιοσημαντες αντοχες.
Από αυτές όμως μετραμε ηδη μια πτωχευμενη.(την Ισλανδια). Κι απ’ την ζωνη των μικρομεσαιων (νοτος) την Ισπανια, την Ιταλια, την Ελλαδα και την Ιρλανδια με προβληματα στον εξωτερικο δανεισμο τους λογω ηδη υψηλων χρεων και υποβαθμισης των οικονομιων τους.
Αλλα και η παλαι ποτε Grand Britanica δεν δειχνει να πατα καλα στα ποδια της. Κλυδωνιζεται και παραπατα, με -1,2% αρνητικο ρυθμο αναπτυξης,11,3% κατω την βιομηχανικη παραγωγη της το γεναρη του 2009 και το χρηματιστηριο της να χανει απ’τα συνεχομενα limited down μερα με τη μερα ολη την παληα του αιγλη, με τους σνομπ γειτονους του να αναζητουν πιο glamour στεκια για τις εδρες τους.
Μια σειρα από κορυφαιες, διεθνεις κυριως τραπεζες στην Αγγλια όπως η Royal Bank of Scotland,η HSBC και προσφατα οι Lloyds Banking Group οδευουν για κρατικοποιηση, αυξανοντας συνεχως τα μεριδια συμμετοχης του δημοσιου στα μετοχικα τους κεφαλαια.
Οσον αφορα τις χωρες του σκληρου πυρηνα της ευρωζωνης εχουν εν ολιγοις τα ιδια με τα παραπανω περιγραφομενα προβληματα κεντημενα στον δικο τους κοινωνικο καμβα. Αναλογο της πολιτικης κουλτουρας τους. ( Η Γαλλια λογου χαριν θα εχει δημοσιο ελλειμα φετος στο 5,6% του ΑΕΠ και αρνητικη αναπτυξη -1,5% με την Γερμανια να τη φτανει στο -2,1% !)
Οι χωρες αυτές εχουν το επιπροσθετο καθηκον να δουν και να αντιμετωπισουν περαν των δικων τους προβληματων και τα προβληματα των πιο αδυναμων χωρων της ευρω ζωνης ( ανατολικης ευρωπης και βαλκανικης).
Οι προβλεψεις των ευρωπαιων εργοδοτων για τις επιχειρησεις, μιλουν για στρατιες ανεργων που θα φτασουν μονον το 2009 τα 4,5 εκατομμυρια και συρικνωση των ΑΕΠ στην ευρωζωνη σε μεσο αρνητικο ρυθμο αναπτυξης -2,2%!
Σ’ αυτό το πλαισιο ακριβως παιζεται σημερα η πιο επικαιρη αντιπαραθεση στην ευρωπη (ευρωπαικο συμβουλιο) γυρω απ’το πώς εντασουμε το ειδικο εθνικο στο γενικο της ευρωζωνης. Η με αλλα λογια ποσος προστατευτισμος χρειαζεται για την υποστηριξη εθνικων προβληματων που δεν θα ανατιναξει απ’ την άλλη την ευρωπαικη συνοχη και αλληλεγγυη (ερχομενος σε αντιθεση με άλλες αναλογες εθνικες επιλογες).
Ακριβως για λογους αλληλεγγυης ριχτηκε η ιδεα για το ενδεχομενο εκδοσης ευρωομολογων που θα εγγυωνταν η ιδια η Ε.Ε προκειμενου για τον φτηνο (spread) δανεισμο ‘’δυσκολεμενων’’ ευρωπαικων χωρων που τον εχουν αναγκη.(π.χ Ελλαδα). Κυριως όμως για να χρηματοδοτησει κρατικοποιησεις τραπεζων , στηριξη μεγαλων βιομηχανιων και της εν γενει ευρωπαικης οικονομιας. (Η προταση σκονταφτει σε νομικα, κυριως όμως σε πολιτικα θεματα που αν δεν ξεπεραστουν θα την ακυρωσουν).
Σ’αυτό το περιβαλον διαμορφωνονται σιγα σιγα τα μεγαλα ερωτηματα γυρω απ’ τα νεα οικονομικα, κοινωνικα και πολιτικα αιτουμενα της περιοδου (παγκοσμιως).
Σε σχεση με τις διαφορές επιδιωξεων μεταξυ φιλελευθερων και φιλελευθερων (Σαρκοζι π.χ και Μερκελ) και σοσιαλιστων σε Ευρωπη και Αμερικη και σ’ολο τον κοσμο.(οι κομμουνιστες κινουνται αυτονομα)
Στο βαθμο που το ζητημα, το νέο οικονομικο μοντελο, θα παιχτει κυριως στην πλευρα των αξιων, του οραματος, της νεας ηθικης (όπως ζητα κι ο Σαρκοζι!), δεν μπορει παρα να επηρεασει και τις ‘’υλικοτερες’’πλευρες του, δηλαδη τον αμιγως οικονομικο μηχανισμο παραγωγης πλουτου, όπως και το αναδιανεμητικο του μερος.
Όπως ηδη γινεται δηλαδη με τις μαζικες κρατικοποιησεις τραπεζων, μεγαλων επιχειρησεων και βιομηχανιων παγκοσμιως, και αυξησης του μεριδιου επενδυσης δημοσιου χρηματος σε κοινωνικες παροχες, καταλληλη φορολογηση, κ.α.
Eιδικοτερα μπορουμε να επισημανουμε ως διακρινομενα αναγκαια και ωριμα αιτουμενα αλλαγης τα ακολουθουντα. (το πόσο πολύ, το σε ποιο βαθος, είναι ζητημα ιδεολογιας δηλ.αν αυτό γινεται ex parte populi ή ex parte principis – εξουσιας).
Την θεσπιση και θεσμοθετιση
1) Νεων μηχανισμων (θεσμων) και κανονων διαφανειας, ελεγχου αξιοπιστιας των πιστοποιουμενων χρηματιστηριακων κ.α οικον. προιοντων και στοιχειων επιχειρησεων, κρατων κλπ *
2) Νεων κανονων λειτουργιας και ελεγχου τους.
α) χρηματιστηριων & των προιοντων
β) τραπεζων (εποπτειας μεθοδων μοχλευσης τραπεζικου κεφαλαιου, ορους δανειοδοτησης, αμειβες στελεχων, τιμολογησης τραπεζ. εργασιων, κεφαλαιουχικη επαρκεια κλπ.
3) Νεων δημοσιονομικων κανονων λειτουργιας των κρατων που θα αφορουν:
α) ζητηματα νομισματικης ισοτιμιας και σταθεροτητος
β) αυστηροτερου ελεγχου της κυκλοφοριας νομισματος
γ) εξορθολογισμος και εκσυγχρονισμος λειτουργιας τους με ταυτοχρονη μειωση λειτουργ. εξοδων
4) Ενισχυση του ρολου του κρατους ως κεντρικου μηχανισμου οικονομικης πολιτικης και ελεγχου των κανονων λειτουργιας της αγορας (εκτελεστικου τομεα)
Υιοθετιση κοινωνικων θεσμων και κανονων λειτουργιας εμποδιο στην οικον. απληστια ιδιωτικων χρηματιστηριακων, τραπεζικων κ.α κεφαλαιων.**(ελεγχος και εποπτεια τιμων και αυξησεων, αντι-καρτελ πολιτικη και προστιμα, καταλληλη φορολογηση, αντιμονοπωλιακη πολιτικη, ελεγχος διαφανειας οικον. διαδικασιων κ.α )
5) Εισαγωγη ’’οικολογικων σταθερων’’ στην οικονομια ( ενεργειακη πολιτ. νεες καθαρες μεταφορες, ανακυκλωσεις απορριματων, πρασινη αναπτυξη ).
6) Αλλαγη ρολου λειτουργιας της Κεντρικης Ευρωπαικης Τραπεζας της Ε.Ε κ.α
όπως π.χ του ΔΝΤ.) Από μπαμπουλας κάθε αυξησης μισθων για τον κινδυνο πληθωριστικων πιέσεων (Τρισσε) που αγανακτησε ακομη και τον Σαρκοζι, σε εποπτη-στρατηγειο ελεγχου τιμων των ευρωπαικων προιοντων (υλικων και πνευματικων) και υπηρεσιων και απεινη διωκτη των καρτελ και του μονοπωλειου.
(Σε ενισχυση των ιδιων επιδιωξεων και η αναγκη αναπροσαρμογης των κανονων αντιστοιχισης μισθου και παραγωγικοτητας.)
Στο βαθμο που λειτουργησουν καποιοι αποτελεσματικοι κανονες ελεγχου της τιμολογιακης πολιτικης των επιχειρησεων που θα αναθεωρησουν το δογμα του κανονα προσφορας και ζητησης με κοινωνικοτερα μετρα, θα μπορει να ελεγχεται ο πληθωρισμος εστω κι αν αυξανονται οι μισθοι περαν των οριων του.
* Ηδη η Ε.Ε ενεκρινε τη συσταση εποπτικου κολλεγιου των διεθνων οικων αξιολογησης και στενο συντωνισμο του ασκουμενου ελεγχου από τις αρχες κεφαλαιαγορας των κρατων μελων.
**Διαβαστε και τρομαξτε ότι α) οι αμερικανικες τραπεζες κανουν μοχλευση (‘’γυριζουν’’το αρχικο κεφαλαιο) 32 φορες!! Αυτό κι αν είναι ρισκο στις πλατες του αμερικανου πολιτη. Με τι κεφαλαια δηλαδη εγγυωνται τα τεραστια δανεια που μοιραζουν! β) Τα παγκοσμια προιοντα και οι υπηρεσιες μαζι κανουν167 τρις.δολ. και τα χρηματιστηριακα προιοντα 596 τρις!! Αυτή είναι η αντιστοιχιση της εικονικης πραγματικοτητας χαρακτηριστικη της παγκοσμιας κρισης( και του ενδεχομενου μεγεθους της..)
ΕΛΛΑΔΑ. Η Ελλαδα δεν αντιμετωπιζει μεγαλυτερα η μικροτερα προβληματα απ’εκεινα μιας μικρης χωρας του ευρωπαικου νοτου και των βαλκανιων. Τα ειδικοτερα αφορουν και σχετιζονται με τους τομεις οικον. παραγωγης και πηγων εσοδων όπως π.χ (από) τα αγροτικα προιοντα, τον τουρισμο, τη ναυτιλια και τον χρηματοοικονομικο τομεα (τραπεζες).
Με δειλα βηματα στις τηλεπικοινωνιες, τιν ενεργεια, τις υπηρεσιες, τις μεταφορες, τις κατασκευες. Με προιοντα χαμηλης ανταγωνιστικοτητας και κρατος υπολοιπομενο αρκετα εκεινου μιας συγχρονης ευρωπαικης χωρας.
Στα θετικα της, το αναλογο προσημο στον ρυθμο αναπτυξης από 0,2% της Ε.Ε στο 1,1% κατά την πιο αισιοδοξη (κυβερνητικη), αναπροσαρμοσμενη για δευτερη φορα, εκτιμηση και 3,5 – 3,7% δημοσιο ελλειμα στα αρνητικα της.
Με αυξημενα τα δημοσια εξοδα και εξαιρετικα ελλειματικα τα εσοδα της (μειον 4,5 δις. ευρω!!) Με προβληματικα ασφαλιστικα ταμεια και απ’το δημογραφικο προβλημα, αλλα και αυξανομενη ανεργια από 8% μεχρι 20% και ανω σε ορισμενες περιοχες τομεις, φυλα, και κατηγοριες (μικρες και μεγαλες ηλικιες) εργαζομενων.
Τα αυξημενα περιθωρια (spread) στα ελληνικα ομολογα, σε σχεση με τα γερμανικα, εξωτερικου δανεισμου ακριβαινουν το δανειζομενο χρημα αλλα και δυσχεραινουν κυριως τον ιδιο τον δανεισμο. Το τελευταιο είναι πολύ σημαντικο αν ως χωρα χρειαζεσαι 45 δις. ευρω δανεικα, για να βγαλεις περα τα ετησια εξοδα ενός μαλλον συμπιεσμενου (για τις αναγκες της) προυπολογισμου.
Αυτό με αλλα λογια όμως σημαινει ότι η χωρα ‘’καταναλωνει’’ περισσοτερα απ’ότι παραγει . Όπως δηλαδη συμβαινει στα ατομικα νοικοκυρια.
Στην περιπτωση της Ελλαδος λογω συμμετοχης στην ευρωζωνη κατι τετοιο δεν γινεται δεκτο και πιεζεται να κατεβασει το δημοσιο χρεος κατω απ’το 3% του ΑΕΠ. Δηλ. να βρει επι πλεον εσοδα 600 περιπου εκατ. ευρω η να μειωση τα εξοδα κατά το αντιστοιχο ποσο. Πραγμα πολύ δυσκολο να επιτευχθει ακομη και με την επιβολη εκτακτης φορολογιας.
Δεν πρεπει να ξεχναμε ότι κατά την διαρκεια της (προσφατης) διακυβερνησης της Ν.Δ το δημοσιο χρεος αυξηθηκε κατά 75 δις!! (ακριβως επειδη κακομαθε και δυσκολευεται να μαθει σε σχεδιασμο μεγαλυτερης οικονομικης αυταρκειας)
Ενώ το δημοσιο ελλειμα τρεχουσων συναλλαγων εφτασε αισιως τα 31,8 δις.ευρω η το 12% του ΑΕΠ.
Στο σημειο αυτό πρεπει να σημειωσουμε ότι συναντωνται και συγκρουονται στη συγκυρια η μια οικονομ. κριση με την άλλη.
Η εσωτερικη με αποκλειστικη υπευθυνη την κυβερνηση της Ν.Δ και την πολιτικη της με χειροτερο την μειωση των δημοσιων επενδυσεων στον προυπολογισμο κατά 8%, και η εξωτερικη, η παγκοσμια με μητερα τον καπιταλισμο και πατερα έναν απ’την συγχρονη εκδοχη του, καπου στην Αμερικη.
Το μειγμα αυτης της συναντησης είναι εκρηκτικο και θα’’ δειξει τα δοντια του’’μετα το τελος του καλοκαιριου και της τουριστικης περιοδου. Που εκτιμαται μειουμενη πανω από 15% .Προς το παρον και για τον μηνα φεβρουαριο μονο, οι απολυσεις εργαζομενων σ’ολη την επικρατεια εφτασαν τις 40.000, ενώ πο ακαλυπτες επιταγες εφτασαν τα 450 εκατ. ευρω εμφανιζοντας αυξηση σε σχεση με περυσι 254%! Η πολιτικη ‘’μειωμενων προσδοκιων’’που ακολουθειται κυβερνητικα αφηνει τη χωρα αδυναμη και απροστατευτη στη λαιλαπα που ερχεται κι ότι απομενει είναι η εναποθεση των ελπιδων στην αποκλειστικη μεριμνα της ευρωπαικης αλληλεγγυης.
Πικρη η αληθεια για τους αρνητες της Ε.Ε, αλλα και για τους υποστηρικτες του αδιεξοδου κυβερνητικου οικον.’’σχεδιου σωτηριας.’’
Στον αντιποδα αυτης της πολιτικης αναζητειται μια εναλλακτικη οικον. προταση, ενα νέο μοντελο αναπτυξης. Όπως η ‘’πρασινη αναπτυξη’’που προτεινει ο Γ.Παπανδρεου και το ΠΑΣΟΚ αλλα και ο Ομπαμα στις ΗΠΑ;
Σκιαγραφηματα αυτης της πολιτικης βλεπουν συχνα τελευταια το φως της δημοσιοτητας και δειχνουν ότι ισως αποτελεσουν, στην ολοκληρωση τους, την εναλλακτικη προταση της σοσιαλδημοκρατιας στο παγκοσμιο οικον. προβλημα.
Η αναπτυξη σοβαρων αλλαγων στις κοινωνικες σχεσεις, περνα μεσα κυριως απ’την αναπτυξη νεων παραγωγικων δυναμεων. Και η ‘’πρασινη αναπτυξη’’είναι πεδιο αναπτυξης τετοιων δυναμεων.
Η πρασινη αναπτυξη είναι οντως νέο οραμα πολιτικης;
Η αληθινη και μεγαλη πολιτικη δεν γινεται με τη βεβαιοτητα της νικης αλλα κυριως με την πιστη στις αρχες της. Αν ο προεδρος του ΠΑΣΟΚ και η σοσιαλδημοκρατια εμφυσησει στο λαο αυτην ακριβως την πιστη στις αρχες και τον κινητοποιησει τοτε θα εχει σοβαροτερες επιπτωσεις από μια εφημερη εκλογικη νικη, στην Ελλαδα και περα απο αυτην.
Πρεπει προηγουμενα όμως να διαμορφωσει καλυτερη ιδεα για το οικονομικο μοντελο που θα εγκατασταθει αφου ομαλοποιηθει η κατασταση. Και για να το πετυχει πρεπει να απαλλαγει ολοκληρωτικα απ’την ηγεμονια των νεοφιλελλευθερων ιδεων που την επηρεαζουν ακομη δυστυχως. (τη σοσιαλδημοκρατια)
Στο μεταξυ αναμενουμε τα αποτελεσματα του πορισματος της επιτροπηςΣτιγκλις η οποια πρεπει να εξειδικευει την στρατηγικη αυτή αναλυτικοτερα προς πολιτικη χρηση με εντολη και για λογαριασμο της β΄διεθνους (σοσιαλδημοκρατια).
Κοντος ψαλμος αλληλουια..
Ε π ι λ ο γ ο ς
1. Παρακολουθουμε ολοι με εκπληξη και αμηχανια, το ρηαλιτυ ανατροπης απ’το πουθενα του οικον. συστηματος αξιων και όχι μονον, που εσκασε με παγκοσμιο παταγο και ταρακουνησε κι ανασκαλεψε τον κοσμο ολο.
Δεξιοι κεντρωοι και αριστεροι πιαστηκαν ανυποψιαστοι και ανετιμοι να αντιμετωπισουν το φαινομενο.
Αν δεν ηταν αρκετο το 1989 με την ανελπιστη πτωση των καθεστωτων των χωρων του’’υπαρκτου σοσιαλισμου,’’η η τραγικη 11η σεπτεμβριου του 2001 με την καταστροφη των διδυμων πυργων της Ν.Υ, τα γεγονοτα που ζουμε εδώ και ένα εξαμηνο ειναι η τρανοτερη αποδειξη του τελους των θεωριων συνομωσιολογιας.(αξιολογησης, ελεγχου, παρακολουθησης και εγκαιρης προειδοποιησης).
2. Στο διαμορφουμενο σκηνικο εστω κι αν αγνοειται η πληρης εικονα του γεννιουνται σημαντικες αποριες και ερωτηματικα.
Τι θα αντικαταστησει την απληστια των τραπεζιτων και χρηματιστων golden boys πχ;
Ποια κοινωνικη δικαιοσυνη είναι αρκετη;
Πως μεταφραζεται σε πραξεις, σε πρεπει, σε μετρα, σε κανονες; (αναδιανομη εισοδηματος, προασπισης των λαικων συμφεροντων, κοινωνικου ελεγχου κλπ;)
3. Η απαντηση στα ερωτηματα αυτά αλλα και τα ιδια τα ερωτηματα θα εξαρτηθουν απ’τα υποκειμενα διεκδικησης, διαμορφωσης και υποβολης τους.
Η παρατηρουμενη απουσια τμηματος της αριστερας (περι τα ΚΚ κ.α συνιστωσων της) απ’τα τεκταινομενα, ενδεικτικη της καθυστερησης και των ελλειψεων της, θα επηρεασει την ολη εξελιξη των γεγονοτων κινδυνευοντας να ακυρωσει επι της ουσιας και αυτην την ιδια.
Επι του παροντος καποια κινητικοτητα, με αρνητικο την απουσια ικανων και αξιοπιστων (διεθνως) ηγετων της, παρουσιαζει μονον η σοσιαλδημοκρατια μαζι και η αναθμιζομενη πολιτικα οικολογια.
Όχι ικανη να γυρει αποφασιστικα την εξελιξη των πραγματων στην μερηα της. Πολυ περισσοτερο που είναι ακομη πολλαπλως ελλειπης και ασυνοδευτη (κινηματικα).
Το μπορει όμως η παγκοσμια παλη των ταξεων αν ξεφυγει απ’τη σχετικη ακινησια και τον ρεφορμισμο της και προσλαβει εντονοτερες και πολιτικοτερες μορφες παλης.
Η υποκειμενικη αδυναμια των παγκοσμιων λαικων μετασχηματιστων, είναι γενικως το μεγα αρνητικο της περιοδου, με την αντισυστημικη αριστερα να εχει ως’’εκφραση’’ κυριως εκκρηκτικα ξεσπασματα που όμως ευκολα χειραγωγουνται.
4. Το αισιοδοξο είναι κυριως ότι η παγκοσμια κατασταση εχει μεγαλες αναγκες και ως εκ τουτου είναι εξαιρετικα δεκτικη αλλαγων ‘’επι τα βελτιω’’ετσι που ακομη και στη χειροτερη εκδοχη της εξελιξης της ο καπιταλισμος δεν θα είναι ποτε πια ο ιδιος. (οσο κι αν καποιοι αγωνιστουν σκληρα για να μετατρεψουν επικινδυνες αλλαγες σε απλα μετρα συντηρησης του, ο κλωνισμος της εμπιστοσυνης είναι ανηκεστος βλαβη.
‘’Παιζει’’ βεβαια και το ζωηρο ενδεχομενο παρ’ολες τις ‘’φιλοτιμες’’προσπαθειες ανανηψης ο ασθενης να μην επανελθει!!
Σ’αυτην την περιπτωση θα αναζητηθουν νεοι μαιευτηρες και νονοι να ξεγεννησουν και ονομασουν το νέο που θα προκυψει, ελπιζοντας ότι δεν θα είναι ..νοθο.
