Κάπως έτσι μπορεί να περιγραφεί το πλαίσιο των κινητοποιήσεων.
Η Ελληνική κοινωνία είναι υπέρ του δανεισμού χωρίς μνημόνια.
Διεκδικεί από την Ευρώπη, δεν θέλει να βγει έξω από αυτήν.
Διεκδικεί να δανείζεται χωρίς όρους ή με λιγότερο επαχθείς όρους.
Πράγμα βέβαια δύσκολο έως αδύνατο, αλλά αυτό είναι που διεκδικεί. Όχι κάτι άλλο.
Το αντι-μνημονιακό κίνημα είναι ένα κίνημα διαμαρτυρίας.
Δεν είναι και ούτε μπορεί να μετασχηματισθεί σε πολιτικό κίνημα.
Και πολύ περισσότερο να στηρίξει πολιτικές ρήξης με την Ε.Ε.
Τρία χρόνια τώρα έχει μια ευθύγραμμη πορεία ανάπτυξης παραμένοντας σταθερά στο ίδιο επίπεδο εκδήλωσης μιάς γενικής δυσαρέσκειας.
Η Ελληνική κοινωνία έχει λόγους να αντιδρά στα οικονομικά μέτρα. Δεν θα μπορούσε να συμφωνεί με αυτά. Αλλά είναι σαφή τα όρια των αντιδράσεών της. Αυτά δεν υπερβαίνουν το επίπεδο της έκφρασης μιας γενικής αγανάκτησης.
Η Ελληνική κοινωνία δεν είναι υπέρ της καταψήφισης των μέτρων..
Ωστόσο θα συνεχίσει να διαδηλώνει ενάντιά τους.
Η κατάργηση του μνημόνιου δεν είναι ένα απομονωμένο ζήτημα.
Η κατάργησή του συνεπάγεται την διακοπή της χρηματοδότησης της Ελληνικής οικονομίας (γεγονός που ελάχιστα έως καθόλου προβάλουν τα αντι-μνημονιακά κόμματα).
Το μνημόνιο είναι προϊόν του δανεισμού. Χωρίς την προσφυγή στον μηχανισμό διάσωσης της Ε.Ε. και στο Δ.Ν.Τ. δεν θα υπήρχε. Δεν υπάρχει μνημόνιο χωρίς δανειακή σύμβαση.
Το τελευταίο σύνθημα του ΚΚΕ «όχι στο μνημόνιο όχι στις δανειακές συμβάσεις» φαίνεται νάναι «συνεπές» και ολοκληρωμένο, νάχει εσωτερική συνοχή και να εκφράζει το αυτονόητο. Τα μνημόνια πάνε μαζί με τις δανειακές συμβάσεις. Για να τα καταργήσεις πρέπει να πάψεις να δανείζεσαι.
Αλλά τι σημαίνει σήμερα μια οικονομία χωρίς πηγές χρηματοδότησης; Σε τι κατάσταση αυτή άραγε αναγκαστικά θα περιέλθει; Οι αρνητές των δανειακών συμβάσεων οφείλουν να το εξηγήσουν. Να δώσουν μια σαφή εικόνα ενός τέτοιου μέλλοντος, εθνικής περιχαράκωσης και απομονωτισμού.
Το φαινομενικά λοιπόν ορθό σύνθημα του ΚΚΕ είναι εντελώς λάθος.
Μπορεί να κολλάει απόλυτα στον αντι-ευρωπαϊσμό του ΚΚΕ (και στους αποσχιστικούς του στόχους – σε σχέση με την Ευρώπη) αλλά όχι και στις τρέχουσες διεκδικήσεις του αντι-μνημονιακού κινήματος το οποίο δεν θέτει ζήτημα απόρριψης των δανειακών συμβάσεων και πολύ περισσότερο εξόδου από την Ε.Ε.
Όχι λοιπόν στα μνημόνια ναι στις δανειακές συμβάσεις.
Το πλαίσιο αυτό, παρά τις αντιφάσεις του (δανειακές συμβάσεις χωρίς μνημόνια είναι αδύνατον να υπάρξουν) καταγράφει τον Ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Ελληνικής κοινωνίας. Διεκδικεί από την Ευρώπη δεν θέλει να βγει έξω από αυτήν. Δεν είναι υπέρ ενός μοναχικού δρόμου (παρά τα όσα περί εθνικής ανεξαρτησίας από δεξιά και αριστερά λέγονται και δίνουν την εντύπωση ότι πιάνουν τόπο). Η μονομερής διαγραφή του υπάρχοντος χρέους και η απόρριψη κάθε δανειακής σύμβασης παραπέμπουν σε αυτάρκεις κλειστές κοινωνίες που ανήκουν οριστικά στο παρελθόν.
Πέραν του ΚΚΕ βέβαια υπάρχει και ο ΣΥΡΙΖΑ που ελλείψει στρατηγικής ερωτοτροπεί τόσο με τις απόψεις του ΚΚΕ όσο και με την ιδέα της μονομερούς κατάργησης του μνημόνιου κι επιβολής μορατόριουμ (αναστολής) στην αποπληρωμή του χρέους. Όλα αυτά οδηγούν στην ίδια κατάληξη. Στην άμεση ή έμμεση απομάκρυνση από την Ε.Ε. Γεγονός που δεν συνάδει με τις διεκδικήσεις του αντιμνημονιακού κινήματος και τις απόψεις της συντριπτικής πλειοψηφίας της Ελληνικής κοινωνίας.
Πρόκειται για μειοψηφικές απόψεις που περιστασιακά φαίνεται, μαζί με άλλες, ότι εκπροσωπούν το αντιμνημονιακό κίνημα ενώ στην ουσία είναι μετέωρες χωρίς πραγματική στήριξη από την κοινωνία.
Κάνει μεγάλο λάθος όποιος νομίζει ότι ένα κίνημα διαμαρτυρίας θα το μετατρέψει σε ένα αντι-ευρωπαϊκό πολιτικό κίνημα (ή οτιδήποτε άλλο «ανατρεπτικό»). Η Ελληνική κοινωνία βρίσκεται μακράν τέτοιων αναζητήσεων.
Με την τοποθέτηση πολιτικών διλημμάτων το μόνο που ενισχύεται είναι η απόσταση του «πολιτικού» από το «κοινωνικό», των κομματικών γραμμών από το πραγματικό γίγνεσθαι .
Οι συσχετισμοί των τάσεων μέσα στην κοινωνία είναι αυτοί που τελικά θα καθορίσουν την πορεία των πραγμάτων κι όχι οι αυτονομημένες κομματικές πολιτικές.
Πρεπει να συζηταμε για το πως διαμορφωνονται αυτες οι τασεις μεσα στην Κοινωνια.Πως και κατω απο ποιες στρατηγικες οικοδομουν συσχετισμους.Και ακομη ποιος ειναι ο δικος ιστορικος ρολος σε αυτο το γιγνεσθαι.
Με εκτιμηση
Το πρώτο Γιώργο που πρέπει να δούμε, και να αναθεωρήσουμε, είναι η πολυσυζητημένη, στα χρόνια της μεταπολίτευσης, προτεραιότητα της πολιτικής. Το περίφημο ζήτημα της «πολιτικής παρέμβασης» που τόσο πολύ μας απασχολούσε και μας υπέβαλε συνεχώς σε μια «από τα πάνω» θεώρηση των πραγμάτων. Προσδιοριζόμασταν πολιτικά απέναντι σε μια κοινωνία χωρίς να κάνουμε τον κόπο να την μελετήσουμε και να την κατανοήσουμε. Χωρίς να έχουμε υπ’ όψιν μας τις δυναμικές τάσεις που διαμορφώνονταν στο εσωτερικό της και τους συσχετισμούς αυτών των τάσεων. Προσδιοριζόμασταν μέσα από ιδεολογήματα και πολιτικά προτάγματα.
Μέσα από μια τέτοια θεώρηση η αποτυχία όλων των «αριστερών πολιτικών» ήταν προεξοφλημένη. Όπερ και εγένετο.
Τώρα το πώς διαμορφώνονται οι διάφορες τάσεις μέσα στην κοινωνία. Είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα. Aφορά και κοινωνικές διεργασίες και μεσολαβήσεις ιδεολογικών μηχανισμών και πολιτικές παρεμβάσεις. Αλλά το κύριο, στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι αυτό. Η διερεύνηση δηλ. των λειτουργιών μέσω των οποίων διαμορφώνεται κάθε φορά μια πραγματικότητα. Αλλά η κατανόησή της και το πρόβλημα της απόστασης ανάμεσα στην πολιτική και στην πραγματικότητα. Με δεδομένο ότι σήμερα έχουμε φθάσει η κοινωνία να τα περιμένει όλα από την πολιτική. Και τα όρια και οι δυνατότητες της πολιτικής δεν καθορίζονται αυθαίρετα αλλά πολύ συγκεκριμένα μεσ’ από τα εκάστοτε διαμορφωμένα όρια και δυνατότητες της κάθε κοινωνίας. Από κεί και πέρα το μόνο που μένει είναι η προσφυγή σε πραξικοπηματικές πολιτικές που πάντα καταλήγουν σε τυραννίες (βλέπε σοσιαλιστικές επαναστάσεις του 20ου αιώνα).
Για μεγάλο μέρος της πολιτικής σήμερα στην Ελλάδα το πρόβλημα της σύνδεσής της με την πραγματικότητα είναι κυρίαρχο. Ήδη η Ελληνική βουλή τείνει να μετατραπεί σε φοιτητικό αμφιθέατρο του ’75. Ως που μπορεί να φθάσει αυτή η ιστορία;