Του Γρηγόρη Ραδίτση
Η προσφατη παγκοσμια οικονομικη κριση ειναι παραγωγο αλλα και παραδειγμα, στον τραπεζικο και χρηματιστηριακο χωρο, της ανεξελεγκτης υπερπαραγωγης (αϋλων) αντιστοιχων προιοντων και εντασσεται στην γενικοτερη κριση (υπερπαραγωγης), που περιοδικα καθε Χ χρονια χτυπα εδω και εκει τις μεγαλες καπιταλ. αγορες και που για να ξεπεραστει θα χρειαστει να «καει» τουλάχιστον ολο το υπερ-παραγμενο κεφαλαιο.
Αν λαβουμε δε υπ οψιν οτι μονον οι χρηματιστηριακες φουσκες και τα δομημενα ομολογα ειναι της ταξεως καποιων τρισεκατομυριων δολλαριων παγκοσμια, μπορει καποιος να φανταστει το μεγεθος της κρισης, αν συνυπολογισει και τα προιοντα του πρωτοβαθμιου και δευτεροβαθμιου τομεα (που υπερπαρηχθησαν).
Τουτο το προβλημα ειναι δομικο, συμφυτο στοιχειο του καπιταλ. τροπου παραγωγης και δεν ειναι ουτε καπριτσιο (υπερβασης καθηκοντος) των golden boys ουτε ζητημα κακης «ψυχολογιας» και χαρακτηρα (απληστιας καποιων επιτελικων στελεχων)
Το συστημα ειναι απληστο και εγωιστικα ανταγωνιστικο και με τη σειρα του διαμορφωνει αναλογες πρακτικες και συνειδησεις!
Ειναι χαρακτηριστικο οτι οι σπουδαγμενοι και τον Μαρξισμο διαφοροι οικονομολογοι κλπ αναλυτες παγκοσμιως αποσιωπουν την ερμηνεια αυτη που διατυπωσε ο Μαρξ πολλα χρονια πριν θεωρωντας το φαινομενο εγγενη, συστημικη αδυναμια του καπιταλιστικου τροπου παραγωγης, (αποτελεσμα της συνεχους πτωσης-μειωσης του μεσου ποσοστου κερδους), και αποπροσανατολιζουν μετατοπιζοντας την κυρια αιτια της κρισης στις ιδιοτροπιες των g.b. απ’εκεινων των συμφεροντων των αφεντικων τους.
Δηλαδη την επιδιωξη διατηρησης και αυξησης των κερδων παρ’ ολη την μειωση του μ.π.κ. αυξανοντας υπερμετρα την παραγωγη και την προωθηση προς πωληση προιοντων σε κορεσμενες αγορες.
Αν ειναι ετσι τα πραγματα τοτε πως θα ελεγθει αυτη η υπερπαραγωγη προιοντων που γεννα την κριση? Τα μετρα που προτεινονται (παγκοσμιως), κινουνται στις παρυφες του θεματος εκειθεν του προβληματος, περαν της κεντρικης περιοχης του. Η δε αυτορυθμση της αγορας αποδειχθηκε μεγα φιασκο!
Στην καλυτερη περιπτωση μεσα απ’τον επιχειρουμενο εξορθολογισμο της λειτουργιας του συστηματος (περιορισμος και ελεγχος των χρηματιστηριακων και τραπεζικων προιοντων και δανεισμου) προσπαθουν να ελεγξουν εμμεσα την αναπτυξη ποιων και ποσων προιοντων και των εταιριων παραγωγης…
Ποιοι υπερ ποιων συμφεροντων το ζητουμενο.
Η κρατικοποιηση μεγαλων χρηματιστηριακων και τραπεζικων εταιριων, ο περιορισμος του αριθμου μοχλευσης ιδιων κεφαλαιων, καθως και η αυξηση των κεφαλαιων στηριξης-καλυψης δανειων και επισφαλειων, η καταργηση αντασφαλειων, η απαιτηση ασφαλεστερων εγγυησεων προκειμενου για δανεισμο τριτων και η εν γενει καλυτερη ανωθεν κεντρικη (κρατικη) εποπτεια ειναι μερικα απ’τα μετρα που αντιστοιχουν στις ηδη θεσμιζομενες αλλαγες.
Πως αξιολογουνται τα μετρα αυτα αποκρουοντας τοσο την ισοπεδωση της σημασιας τους οσο και τους πανηγυρισμους που τα συνοδεψαν?
Κρινοντας, την αντιφατικοτητα των επιλογων, τον τροπο εφαρμογης, αλλα και την κατευθυνση, την φιλοσοφια τους παρατηρουμε οτι:
1.Δεν θιγονται και δεν τιμωρουνται οι κυριως υπευθυνοι. Απεναντιας τον λογαριασμο καλουνται να πληρωσουν οι λαοι. Το τεραστιο κοστος των μετρων στηριξης των οικονομιων παγκοσμιως (βλεπε κυριως τραπεζες) μετακυλιεται απ΄τις πλατες εκεινων που ειναι οι κυριως υπευθυνοι του κακου (συστημα, τραπεζες, επιχειρηματιες), σ’εκεινους που το υφιστανται (λαοι).
2.Τα golden boys συνεχιζουν να λειτουργουν και να αμοιβονται το ιδιο, χανουν- κερδιζουν οι επιχειρησεις που εργαζονται ετσι που να αναγκασθει ο γενικος εισαγγελεας της Νεας Υορκης να τους καταγγειλει δημοσια ως αμετανοητους και ασυνειδητους.
(Τα προσφατα, μετα την κριση, παραδειγματα που επιβεβαιωνουν τα λογια του ειναι δυστυχως αμετρητα και προκλητικα!)
3. Διχως την παραμικρη κυρωση η αυτοκριτικη εστω οι κορυφαιοι, μονοπωλειακης σχεδον λειτουργιας μηχανισμοι πιστοποιησης, ελεγχου και αξιολογησης τραπεζικων κ.α προιοντων και επιχειρησεων οπως π,χ η Morgan Stanley κ.α παρεμειναν οι ιδιοι να εκτιμουν, με τον ιδιο τροπο τα ιδια πραγματα με τα ιδια ακριβως προσωπα οπως και πριν!
Τι αληθεια θα εξαναγκασει αυτους τους παγκοσμιους οικον. θεσμους αξιολογησης να αλλαξουν (και για ποιων εξυπηρετιση) κριτηρια και συμπεριφορα? Μηπως καποια υπερανω κρατικη εποπτεια επανδρωμενη με τα g.b. που μεχρι χθες ηταν οι γνωστοι απατεωνες?
Κι αν αυτα συμβαινουν εκειθεν του ατλαντικου εδωθεν, στην Ευρωπη, στην Ρωσια στην Ιαπωνια και στην Ασια δεν φαινεται να συμβαινει τιποτε το καλυτερο, το διαφορετικο.
Στο εδωθεν ημισφαιριο του πλανητη την διαφορα την κανει μονον η Κινα η οποια παρ’ ολη την κριση των εξαγωγων κ.α δειχνει να κινειται (η οικονομια της) με ρυθμους αναπτυξης ανω του 8% και εξ αντικειμενου να αποτελει την ατμομηχανη που οδηγει πλεον την παγκοσμια οικονομια σε προοπτικη ανακαμψης.
Οταν σε χρονο μεσα στην κριση εχουμε αυτη την αντιμετωπιση, τι να περιμενει κανεις οταν χαλαρωσουν τα πραγματα και μειωθει η γενικη κατακραυγη που ετσι κι αλλιως δεν φανηκε να ενοχλησε τη συνειδηση κανενος «υπευθυνου» (επιχειρηματια, τραπεζιτη η πολιτικου).
Θα ξαναγυρισουν με φορα ολες οι παληες συνηθειες και κυριως η υπερπαραγωγη προιοντων. Βλεπεις δεν μπορει κανεις να επιβαλει το ποσο και γιατι ειναι αρκετο το κερδος μιας ιδιωτικης επιχειρησης. Η να βαλει πλαφον οροφης στα τιμολογια η στο υψος της παραγωγης της. Καλως η μαλλον κακως!
Τι γινεται ομως οταν η αγορα δεν μπορει η ιδια να τα ρυθμισει, οπως ματαια επιμενουν οι πουροι νεοφιλελευθεροι. Θα αναλαβει να τα ρυθμισει το κρατος. Κατω απο ποιον ελεγχο και στην υπηρεσια ποιων συμφεροντων? Ειναι το κυριο προβλημα.
Εδω ακριβως βρισκονται και οι υποκειμενικες ευθυνες περαν των γνωστων καταγγελμενων και μη. Σε καθε περιπτωση οι ευθυνες της αριστερας παγκοσμιως ειναι μεγαλες και ειναι δυστυχως κατω των οριων του επιπεδου συνειδησης της!
Αδυνατει να εκμεταλευτει λογω συντηρητικοποιησης της το ευνοικο κλιμα οξυνωντας την κριτικη και ακουμπωντας και καλλιεργωντας καταλληλα το γονιμο εδαφος της αποκαλυψης και συνειδητοποιησης της σοβουσας κρισης να προτεινει και απαιτησει λυσεις και αλλαγες που θα εξυπηρετουσαν βασικες λαικες αναγκες και συμφεροντα.(σημερα που οι ανεμοι ειναι ευνοικοι).
Αντ’ αυτου βλεπουμε μπρος στην πιεση της αδειρητης αναγκης ληψης κρισιμων αποφασεων και μετρων, η ολιγωρια της (αριστερας) να γεννα γνωστους φοβους και συντηρητικα αντανακλαστικα που εκμεταλευονται οι απανταχου νεοφιλελευθεροι για να επαναφερουν το κλυδωνιζομενο σκαφος στα γνωστα «λιμανια της αγωνιας» των πολλων και της χαρας των λιγων.
Εστω κι αν τα τεραστια κεφαλαια που «καηκαν» (και θα καουν) ζητουν εκδικηση. Εστω κι αν οι λαοι υποφερουν. Εστω κι αν ο Μαρξ ειχε ηδη εξηγησει το πως και το γιατι.
Εκατον πενηντα χρονια μετα εχουμε παθει ολοι σχεδον, BLACK OUT.
Ε π ι λ ο γ ο ς
Στην προβλητα των ελπιδων, περασμενα χρονια, ανελεητοι πειρατες ειχαν φτιαξει εναν ψευτικο φαρο. Παραπλανουσαν ετσι τα καραβια που τσακιζονταν πανω στα βραχια και οι πειρατες χυμουσαν και τα λεηλατουσαν.
Σημερα χρονια πολλα μετα ειναι απελπισια να θορεις μηπως και η φλογα στο φαρο δυναμωνει…
