Δημαρχία Μπουτάρη: Μια «δημοτική άνοιξη» για την Θεσσαλονίκη

Δ

Η άρνηση του Μπουτάρη να είναι υποψήφιος για τρίτη φορά στο Δήμο Θεσσαλονίκης τροφοδότησε για ένα μικρό διάστημα μια πρόωρη συζήτηση για το έργο και την προσφορά του. Το μότο πάνω στο οποίο κινήθηκαν οι περισσότερες κριτικές ήταν ο γνωστός συμβατικός τρόπος που εξαντλείται (συμψηφιστικά) στην επισήμανση θετικών και αρνητικών πεπραγμένων. Ελάχιστες ήταν οι αναφορές στην συνολική άποψη που πρόβαλε ο Μπουτάρης για την Θεσσαλονίκη όλα αυτά τα χρόνια.
Ήδη βέβαια το όλο θέμα έχει ξεπερασθεί, ο Μπουτάρης έχει βγει από το δημοτικό κάδρο και το ενδιαφέρον έχει μεταφερθεί στις νέες υποψηφιότητες, που από ότι φαίνεται κινούνται σε άλλα επίπεδα, γνωστά από παλιά.

Η δημαρχία Μπουτάρη δεν αποτελεί συνέχεια των προηγούμενων δημαρχιών και δεν μπορεί να κριθεί με βάση τα καθιερωμένα δημοτικά κριτήρια. Είναι μια τομή στα δημαρχιακά δεδομένα της Θεσσαλονίκης (και όχι μόνο).
Στην περίπτωσή του υπάρχει ένα γενικότερο πλαίσιο θεώρησης του χαρακτήρα που πρέπει να έχει και του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η πόλη της Θεσσαλονίκης.
Η δημαρχία Μπουτάρη υπήρξε μια δημαρχία πρώτα από όλα με καθαρό ιδεολογικό στίγμα. Πράγμα σπάνιο για τα Ελληνικά δεδομένα. Οι δήμαρχοι στην πλειοψηφία τους δραστηριοποιούνται πάνω σε κάποια τοπικά προβλήματα χωρίς να έχουν μιαν γενικότερη εικόνα για τον ρόλο που μπορεί να παίξει η πόλη που καλούνται να διοικήσουν.
Η δημαρχία Μπουτάρη έθεσε για πρώτη φορά το θέμα της γενικότερης φυσιογνωμίας που πρέπει να έχει η πόλη της Θεσσαλονίκης. Σε άμεση συνάρτηση με την ιστορία της, το παρελθόν και το μέλλον της. Το άνοιγμα της πόλης, η επανάκτηση της χαμένης πολύ – πολιτισμικότητάς της αποτελεί τον πυρήνα της όλης θεώρησης. Ο ανοιχτός χαρακτήρας είναι αυτός που θα της προσδώσει μιαν νέα δυναμική, θα την βοηθήσει να ξεπεράσει τον επαρχιωτισμό της, και να αναπτύξει σύγχρονες Ευρωπαϊκές δομές. Μαζί με την δημοκρατικότητα και την φιλόξενη υποδοχή όλων ανεξαίρετα των εθνοτήτων και των κοινωνικών ομάδων, χωρίς αποκλεισμούς και διακρίσεις.

Η Θεσσαλονίκη, στην οποία αναφερόμαστε, δεν συνδέεται ιστορικά τόσο με τα Βαλκάνια. Οι εθνότητες που της προσέδιδαν τον πολύ-πολιτισμικό της χαρακτήρα ήταν εξω-Βαλκανικές (Εβραίοι, Αρμένιοι, Τούρκοι). Αλλά η Θεσσαλονίκη είναι, εκ των πραγμάτων, μια Βαλκανική πόλη τόπος αναφοράς δηλ. διάφορων εθνικισμών, και μιας Βαλκανικής αισθητικής και κουλτούρας. Το θέμα είναι να γίνει κάτι άλλο, πέραν αυτού. Εδώ είναι γνωστή η δική μας εθνική ιδέα που την θέλει πρωτεύουσα των Βαλκανίων. Άποψη που πέρα από το ότι αποτελεί έκφραση ενός πολιτικάντικου εθνικού ιδεολογήματος (που δεν κάνει τίποτα, επί σειρά ετών, περί αυτού) δεν ανταποκρίνεται και στις ιστορικές καταβολές του παρελθόντος, αλλά και στα μελλοντικά ζητούμενα. Ο πολυ-πολιτισμικός χαρακτήρας της Θεσσαλονίκης θα πρέπει να ανακτηθεί πρώτα από όλα σε αναφορά με το παρελθόν, κι όχι γενικά και αόριστα σε σχέση με τα Βαλκάνια. Επίσης να έχει σαφή Ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Οι Σέρβοι, οι Σκοπιανοί, οι Αλβανοί, οι Ρουμάνοι, οι Βούλγαροι ελάχιστα συνδέονται με το παρελθόν της πόλης ιδιαίτερα την περίοδο της πολύ-πολιτισμικής άνθησης της Θεσσαλονίκης.
Το άνοιγμα λοιπόν της πόλης υπακούει σε προτεραιότητες και σε μια πρώτη φάση γίνεται επιλεκτικά. Κατά τα άλλα απευθύνεται και σε όλα τα Βαλκάνια και σε όλη την Ευρώπη και σε όλον τον κόσμο.
Το άνοιγμα της Δημαρχίας Μπουτάρη σωστά σε πρώτη φάση επικεντρώθηκε στο Εβραϊκό στοιχείο και κατά δεύτερον στο Τούρκικο. Και δεν έγινε με ιδεατούς όρους και αφηρημένα. Υλοποιήθηκε με αυστηρό τρόπο και στοχεύοντας σε χειροπιαστά αποτελέσματα, μετρήσιμα. Τόσοι επισκέπτες, τόσες διανυχτερεύσεις, τόσα συνέδρια, τόσες μελλοντικές επενδύσεις. Απέναντι βέβαια και στις δύο αυτές εθνότητες υπάρχει διάχυτη μια προκατάληψη και εχθρότητα στην σημερινή πόλη της Θεσσαλονίκης. Είναι και αυτή μια συντηρητική όψη της με την οποία ο Μπουτάρης δεν συμβιβάσθηκε, ήρθε σε σύγκρουση και θέλησε να την αναμορφώσει.

Το μεγάλο στοίχημα της Δημαρχίας Μπουτάρη ήταν να μπορέσει η Θεσσαλονίκη να ξεφύγει από το μίζερο παρόν- της, από τον χρόνιο συντηρητισμό της. Να μετασχηματισθεί σε μια σύγχρονη πόλη. Να γίνει και πάλι ένα σταυροδρόμι πολιτισμών. Μια πόλη του πλουραλισμού και της ανεκτικότητας. Μια Ευρωπαϊκή καθ΄ όλα κι όχι Βαλκανική πόλη. Και σε αυτό το μεγάλο ζητούμενο άνοιξε ένα σημαντικό παράθυρο. Έβαλε τις βάσεις για μια σύγχρονη ανοιχτή δημοκρατική πόλη. Το πρόβλημα είναι αν θα υπάρξει συνέχεια σε αυτό.

Το άτομο βέβαια «Μπουταρης» δεν είναι μια ιδέα μόνο. Είναι μια πολυσχιδής προσωπικότητα. Έχει κι άλλα πράγματα που την ορίζουν.
Θα ξεχωρίσουμε αυτό που αποτελεί και την βάση των έντονων διχογνωμιών που εκδηλώνονται γύρω από το πρόσωπό του. Κι αυτό είναι η αντισυμβατικότητά του. Είναι αυτή κύρια που έχει διχάσει συχνά τους δημότες. Είναι αυτή που και σε ήσσονος σημασίας ακόμα ζητήματα έχει προκαλέσει μαζικές αρνητικές αντιδράσεις.
Ένας επαγγελματίας πολιτικός θα φρόντιζε βέβαια μια τέτοια ροπή προς την αντισυμβατικότητα να την ελέγξει (όσο γίνεται γιατί σε τέτοια άτομα ποτέ δεν εξαλείφεται εντελώς) . Αλλά ο Μπουτάρης έχει κι ένα άλλο γνώρισμα: Να κάνει πολιτική χωρίς να’ ναι πολιτικός με την κλασσική έννοια του όρου. Οπότε……

Σήμερα στη Θεσσαλονίκη πνέει ένας άνεμος συντηρητισμού και εθνικοφροσύνης. Το νοιώθεις αυτό παντού. «Στην Θεσσαλονίκη χτυπάει η καρδιά της Ελλάδας» κατά την πιο δημοφιλή έκφραση των ημερών. Το Βαλκανικό πνεύμα, των εθνικιστικών εξάρσεων, έχει επανέλθει και δεσπόζει παντού. Η σύγχρονη ανοιχτή πόλη, το σταυροδρόμι των πολιτισμών, η πόλη που σέβεται την διαφορετικότητα και προσπαθεί να εναρμονισθεί στην καθημερινότητά-της με το Ευρωπαϊκό πνεύμα μοιάζει σαν όραμα, σαν προοπτική να απομακρύνεται. Η Δημαρχία Μπουτάρη άραγε, θα αφήσει κάτι πίσω της ή θα μνημονεύεται σαν ένα διάλειμμα και σαν μια πρόσκαιρη «δημοτική άνοιξη» που έκλεισε τον κύκλο της μαζί με την δημαρχιακή θητεία του εμπνευστή της.

Μήλιος Χρήστος

Σχετικά με τον Συγγραφέα

Σχόλια

Μήλιος Χρήστος

Kατηγορίες

Ιστορικό