Τα όσα διαδραματίζονται στην Μ. Βρετανία όλο το τελευταίο διάστημα εύλογα προκαλούν διάφορους συνειρμούς. Φέρνουν στην μνήμη γεγονότα και περιστατικά που ζήσαμε κι εμείς και παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα. (άσχετα από την τελική τους έκβαση).
Kαθ’ ότι το δημοψήφισμα στην Ελλάδα, παρ’ όλη την ασάφεια του διατυπωμένου διλήμματος, θα μπορούσε κάλλιστα να είχε αξιοποιηθεί υπέρ ενός Grexit. Και να ζούσαμε σήμερα τα καταστροφικά αποτελέσματα του πλειοψηφικού ΟΧΙ που βέβαια δεν θα είχαν καμία σχέση με όσα ζουν σήμερα οι Βρετανοί καθώς ήδη βρισκόμασταν σε κατάσταση χρεοκοπίας.
Χάρις όμως στην στροφή των180 μοιρών που έκανε ο Τσίπρας και την προσγείωσή του τελικά στην Ευρωπαϊκή πραγματικότητα, διασωθήκαμε (προς το παρόν). Ωστόσο επειδή δεν έχουμε διαφύγει εντελώς τον κίνδυνο κι όλα συνηγορούν υπέρ μιας σχετικά σύντομης επανεμφάνισής- του (με άλλη μορφή ίσως), καλό είναι να επαναφέρουμε στην μνήμη μας όλα όσα συνιστούσαν και συνεχίζουν να συνιστούν μιαν αδιέξοδη και καταστροφική πολιτική.
Η βασική ομοιότητα ανάμεσα στην Βρετανική και την Ελληνική εμπειρία είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις καλλιεργήθηκαν πλήθος από αυταπάτες.
Στην Ελληνική περίπτωση :
Ότι η Ελλάδα θα αλλάξει την Ευρώπη
Ότι θα δανείζεται χωρίς μνημόνια. Ότι τα υπάρχοντα θα τα καταργήσει.
Ότι θα εξασφαλίσει χρηματοδότηση κι από άλλες πηγές.
Ότι θα καταργήσει την Λιτότητα.
Ότι θα πετύχει μεγάλες υπαναχωρήσεις από την Ε.Ε. χάρις σε μια σκληρή διαπραγματευτική στάση.
Στην Βρετανική περίπτωση:
Ότι με την αποχώρησή της από την Ε.Ε. η Βρετανία θα ξανα-αποκτήσει την παλιά αυτοκρατορική της αίγλη.
Ότι θα λύσει το μεταναστευτικό
Ότι θα υποστηρίξει την ύπαιθρο
Ότι θα παραμείνει σε τελωνιακή ένωση με την Ε.Ε. αλλά θα είναι ελεύθερη να διαπραγματευθεί νέες εμπορικές συμφωνίες με τον υπόλοιπο κόσμο.
Όλα αυτά αποδείχθηκαν αυταπάτες. Μπόρις Τζόνσον και Τσίπρας έπαιξαν τον ίδιο δημαγωγικό ρόλο. Υποσχέθηκαν τα πάντα. Λειτούργησαν έξω από κάθε διάθεση συνεννόησης και συμβιβασμού. Κινήθηκαν καθαρά σε ένα ανταγωνιστικό πνεύμα με την Ε.Ε. στην λογική των χαμένων και κερδισμένων και έτσι χάσανε (ο καθενας με τον τρόπο του).
Τώρα πρέπει να καταλάβουν και να καταλάβουμε.
Ότι, πέρα από τις σειρήνες των Ευρωσκεπτικιστών, η Ευρώπη είναι ένα οικοδόμημα ισχυρό. Ότι είναι ικανή να αντιμετωπίζει κρίσεις τύπου Brexit και πολύ περισσότερο Grexit.
Ότι διαπραγματεύεται ενωμένη (καμιά εσωτερική διαφοροποίηση στην αντιμετώπιση της Μ. Βρετανίας αλλά και παλιότερα της Ελλάδας, της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας αλλά και πρόσφατα της Ιταλίας).
Ότι αποτελεί ίδιον της πολιτικής της ο συμβιβασμός και η ενσωμάτωση κι όχι η ρήξη με αντίθετες πολιτικές
Ότι τα εθνικά λαϊκιστικά αφηγήματα είναι μόνο για εσωτερική κατανάλωση και δεν περνάν στην Ευρώπη. Ότι ο Ευρωσκεπτικισμός σε όλες του τις εκδοχές είναι αδιέξοδος και δεν συνιστά ουσιαστική απειλή. Ότι στην Ευρώπη είναι πολύ δύσκολο (σχεδόν αδύνατον) μεσοπρόθεσμα τουλάχιστον να υπάρξουν αξιοσημείωτες ανατροπές στις ασκούμενες πολιτικές.
Τόσο το Brexit βέβαια όσο και ο ευρωσκεπτικισμος γενικότερα και κάθε φυγόκεντρη τάση αποτελούν παράγοντες σχετικής αποδυνάμωσης της Ε.Ε. Όχι όμως σε τέτοιο βαθμό που να την απειλούν με διάλυση, όπως συχνά αναφέρεται. Επί πλέον μπορεί το Brexit να λειτουργήσει σε αντίθετη κατεύθυνση, σαν παράδειγμα προς αποφυγή. Και η έξοδος από την Ε.Ε. να καταγραφεί στην συνείδηση των Ευρωπαίων πολιτών σαν μια επιλογή καταστροφική και αδιέξοδη. Και να έχουμε έτσι παραπέρα ισχυροποίηση της ιδέας της Ευρωπαϊκής ενότητας. Ήδη το κόστος μιας εξόδου αρχίζει και γίνεται φανερό ότι βαραίνει περισσότερο όσους αποχωρούν και λιγότερο όσους παραμένουν στην Ε.Ε. Ενώ αν ανατρέξουμε στην περίπτωση της Ελλάδας, εμείς τουλάχιστον πιστεύαμε , εντελώς λαθεμένα, ότι η αποχώρησή μας θα κόστιζε περισσότερο στην Ε.Ε. (τη στιγμή ακόμα που ο Σόϊμπλε μας έδινε 80 δις και ανθρωπιστική βοήθεια κάποιων ετών για να αποχωρήσουμε από την Ε.Ε.). Τρέφαμε τόσο μεγάλες αυταπάτες.
Μετά την αναδίπλωση του ΣΥΡΙΖΑ, και τα δραματικά γεγονότα του πρώτου εξαμήνου του 2015, ο αντι –Ευρωπαϊσμός στην Ελλάδα έχει υποχωρήσει σημαντικά. Πολιτικά πλέον εκπροσωπείται από το ΚΚΕ και από περιθωριακές ομάδες της αριστεράς και της άκρας δεξιάς. Οι θεωρητικοί του Grexit και της δραχμής έχουν περιέλθει σε πλήρη απαξίωση. Ο ανερχόμενος στην Ευρώπη Εθνολαϊκισμός δεν διαθέτει στην Ελλάδα παρά μικρές διάσπαρτες πολιτικές ομάδες που αδυνατούν να επηρεάσουν τα πολιτικά μας πράγματα. Κι επόμενα δεν αποτελεί έναν ορατό κίνδυνο απέναντι στον οποίο θα πρέπει να συσπειρωθούν οι φιλο-Ευρωπαϊκές δυνάμεις. Δεν πρόκειται με άλλα λόγια οι επερχόμενες Ευρωεκλογές στην Ελλάδα να προσλάβουν κανένα τέτοιο νόημα δηλ. ενός μετώπου ενάντια στον Ευρωπαϊκό εθνολαϊκισμό, παρά τα κελεύσματα του ΣΥΡΙΖΑ και όλου του λεγόμενου «προοδευτικού χώρου».
Οι Ευρωεκλογές στην Ελλάδα θα γίνουν με εσωτερικά κριτήρια. Θα είναι καθαρά ένα πρόκριμα των επερχόμενων βουλευτικών εκλογών. Και θα καταγράψουν τάσεις και δυναμικές που ήδη έχουν αρχίσει από καιρό να μορφοποιούνται στο εκλογικό σώμα. Το κρισιμότερο μέγεθος εδώ είναι εκείνο της αρνητικής ψήφου (απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ αυτή τη φορά) που η καταγραφή του διαφεύγει μόνιμα δημοσκοπικά ενώ είναι αυτό που θα καθορίσει το τελικό αποτέλεσμα.
Στο επίπεδο τέλος της Ευρωβουλής σίγουρα θα υπάρξουν κάποιες ανακατατάξεις, προβλέψιμες κατά το πλείστον, που δεν συνάδουν όμως με σοβαρές αλλαγές στην εκτελεστική εξουσία της υπερεθνικής Ευρωπαϊκής δομής. Η Ευρωπαϊκή πραγματικότητα είναι τόσο δεδομένη που δεν αφήνει περιθώρια για Ευρωκοινοβουλευτικές αυταπάτες κινδύνους και ανατροπές.
Μήλιος Χρήστος
